Ptak miesiąca
2021-04-21
Kukułka - ptak kwietnia
Kukanie - charakterystyczny głos kukułki - jest wszystkim dobrze znane. Można je usłyszeć na skraju lasów już w kwietniu, kiedy kukułka wraca do nas z zimowisk w Afryce. Temu charakterystycznemu „kuku” zawdzięcza swoją nazwę.
Przed laty kukułka znana była także pod innymi, trochę już zapomnianymi nazwami – zazula i gżegżółka. Ta druga nazwa jeszcze jest chętnie przypominana, nie przez miłośników ptaków jednak, ale przez miłośników języka polskiego i ortografii. Bardzo im za to dziękujemy.
|
Ale sylwetka kukułki nie jest już tak dobrze rozpoznawalna. To dlatego, że kukułka jest płochliwym ptakiem
i prowadzi dość skryty tryb życia. Lubi wszekie typy lasów, najlepiej sąsiadujące z łąkami i polami. Kukułka z daleka przypomina trochę małego ptaka drapieżnego, jest szara, z prostym mocnym dziobem i brzuchem prążkowanym w poprzek, przez co wygląda trochę jak krogulec.
|
|
|
Kukułka przypomina drapieżnika fot. Jukka J. Nurmi |
Wiosenne kukanie
to głos samca kukułki, który tak jak inne ptasie samce o tej porze „śpiewa” dla zaznaczenia, że już przybył. To informacja dla innych kukułek. Często siada wtedy na dobrze widocznym miejscu - słupie, płocie lub bezlistnej gałęzi. O znaczeniu ptasich śpiewów na wiosnę możesz przeczytać w dziale „Cztery pory roku z ptakami/ Wiosna”.
Kukułka żywi się owadami, zjada chętnie gąsienice motyli i chrząszcze.
| Samica kukułki znana jest z zachowania, które wcale nie przynosi jej chluby. Służy ono nawet przyrodnikom jako przykład zjawiska nazwanego „pasożytnictwem gniazdowym”. Po tak nieprzyjemnej nazwie niczego dobrego spodziewać się nie można - i tak jest. Kukułka nie buduje swojego gniazda, czemu inne ptaki poświęcają wiosną mnóstwo czasu i pracy w trosce o bezpieczeństwo swoich piskląt. Jajo znosi w gniazda innych ptaków, najlepiej takich, których jaja przypominają jej własne. I na tym jej rola się kończy. |
|
|
Kukułka - fot. Jukka J. Nurmi www.jjn.1g.fi |
| Ofiarami zachowania kukułki są zwykle małe ptaki – pliszka, rudzik czy pokrzewka. Przybrani rodzice muszą krzątać się więc w pocie czoła, żeby wykarmić to rosnące w szybkim tempie dziwne pisklę. Na dodatek rozpycha się ono w gnieździe mocno i wyrzuca z niego prawowitych małych mieszkańców. Pisklę kukułki jest więc jedynym młodym ptakiem, które opuści gniazdo zapracowanych i dużo mniejszych od niego przybranych rodziców. Bardzo często dokarmiane jest jeszcze przez jakiś czas po opuszczeniu gniazda! W ciągu sezonu kukułka może podrzucić w inne gniazda nawet do 25 jaj! |
|
|
Pisklę kukułki karmione przez rudzika, rys. T. Cofta (źródło: materiały programu "Ptaki") |
A jednak lubimy kukułkę i z wytęsknieniem nasłuchujemy jej głosów każdej wiosny. Szczęśliwie nie zawodzi, dzięki czemu co roku panny mogły sobie wróżyć z ilości „wykukanych” dźwięków. Odlatuje od nas na zimę w czasie od sierpnia do września (zimuje w Afryce), żeby w kwietniu znowu u nas zawitać.
Zapraszamy Was do nasłuchiwania głosu kukułki
także w tym roku. Kukułka jest jednym z czterech posłańców wiosny, których co roku członkowie i sympatycy OTOP wypatrują w ramach międzynarodowej akcji Spring Alive. Poszukiwania już trwają!
I Ty możesz wziąć w nich udział!
(HR)
(HR)